Milliyet.com.tr/ Hükümetin üzerinde çalıştığı yeni vergi paketinde detaylar netleşiyor. Taslağına göre, hizmet işletmelerinde günlük hasılat tespitleri dikkate alınacak. Kayıt dışı çalışma, banka hesabı ve POS cihazı paylaşımı ile elden kira ödemelerine ceza uygulanacak. Peki yeni vergi paketinde detaylar neler? Yasal süreç nasıl işleyecek?
Konuyla ilgili merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan Sosyal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz şu ifadeleri kullandı: “Hazine ve Maliye Bakanlığı bünyesinde hazırlanmış olan bu düzenleme ile kayıt dışı ekonomi ile mücadelede vatandaşların gönüllü uyumunu artırma öngörülmektedir. 2024 yılı 3. çeyrekte hedeflenen vergi harcamaları gözden geçirilecek, etkin olmayan istisna, muafiyet ve indirimler kaldırılacaktır.
Birçok alanda yeni düzenlemelerin hayatımızı etkileyeceğini söyleyebiliriz. Bunlar; gelir, kurumlar, katma değer vergileri kanunları ile vergi usul kanununun, vergilemede adalet, eşitlik, öngörülebilirlik ve şeffaflık ilkeleri temelinde, vergi tabanının genişletilmesine ve gönüllü uyumun artırılmasına destek veren, sade ve kolay uygulanabilir bir yapı oluşturulmak amacıyla güncellenmesi yönünde düzenlemeler hayata geçirilecek, orta vadede doğrudan vergilerin payı artırılacaktır.
GAYRİMENKUL VE KİRA VERGİLENDİRMESİ HAKKINDA
Gayrimenkul ve kira vergilendirmesini iki başlık altında değerlendirmek gerekli. Gayrimenkul değer artış kazancında gayrimenkulün alış tarihi ile satış tarihi arasındaki süre 5 yıl ise alış tarihindeki rakamsal değerin satış tarihindeki enflasyon verisi ile güncellenerek taşınmasıdır.
Sonrasında satış rakamından güncellenen rakam çıkarılarak bulunan rakam istisna rakamının üzerinde ise vergi dilimleri hesaplanmaktadır. Getirilmesi planlanan düzenleme ile buradaki 5 yıllık süreç tarihe karışarak siz hangi yıl alırsanız alın aradan 5 veya 10, hatta 30 yıl bile geçmiş olsa bile istisna rakamı kaldırılarak hesaplama yöntemi aynı olmak üzere yeni bir düzenleme getirilmesi planlanmaktadır.
Diğer başlık ise kiralar konusu. Her yıl verilen Gayrimenkul Sermaye İradı (GMSİ) uygulaması kaldırılarak tamamen kayıt dışını kayıt altına alarak sorumluluğun bankalara verilmesi planlanmaktadır. Tabi burada da hem ev hem de iş yerleri için uygulanacak olan istisna rakamların kaldırılması planlanıyor.
KİRA VERGİSİNDE ÖRNEK HESAPLAMA
Süreç şu şekilde olacak: Siz kiracı olarak kiranızı bankaya yatıracaksınız sonrasında ise buradaki rakamdan %20 oranında kesinti yapılıp kalan rakam mal sahibinin hesabına yatırılacak. Rakamsal olarak ifade edecek olursak 12.500 TL brüt kiradan 2.500 TL stopaj gelir vergisi kesintisini banka vergi dairesine yatıracak, kalan 10.000 TL net kirayı ise mal sahibinin hesabına yatırılacağını söylemek mümkün.
‘10 AYLIK KİRA MAL SAHİBİNE, 2 AYLIK KİRA BÜTÇEYE’
Reelde bakınca istisna rakamının tamamen kaldırılması ve götürü gider yönteminde bulunan %15’lik indirim hakkında tanınan haklarda tamamen bütçeye kaynak olarak geldiğini söyleyebiliriz. Kısaca 10 aylık kira mal sahibine 2 aylık kira geliri bütçeye kaynak olarak aktarılacaktır.
Hatta her yıl yeniden değerleme oranında güncellenen gelir vergisi 3. dilimi üstünde olan yıllık kira toplamının üzerinde ise beyan vermeye imkan tanınacak.
‘YÜZDE 20 STOPAJDAN VERGİ İADESİ ALINACAK’
Diğer taraftan %20 stopaj kesintisi üzerinden vergi iadesi alınmasının da mümkün olacağını söylemek gerekli. Burada yatırılan yıllık rakamlar önem taşıyacaktır.
BAŞKASININ POS CİHAZINI KULLANAN, FATURA KESMEYEN SATICIYA CEZA KESİLECEK! CEZALAR CAYDIRICI OLUR MU?
Evet caydırıcı olacağına inanıyorum. Vergi düzenlemelerinde dünya literatürüne baktığımız zaman gelişmiş ülkelerde daha ağır cezalar mevcut. Örnek verecek olursak hapis cezasından tutun da vatandaşlıktan çıkarmaya kadar giden ağır yaptırımların mevcut olduğunu gözlemleyebiliriz. Tabi bunlar bizim ülkemizde de mevcut, yeni taslakta hapis cezasının 5 yıla yükseltilmesi de planlanmaktadır. Vergi müfettişlerinin tutmuş olduğu tutanaklar vasıtası ile eğer müfettiş sahte ve muhteviyatı yanıltıcı belge düzenleme veya bilerek ve isteyerek almış olduğuna kanaat getirirse mahkeme yolu ile yargılama sürecinin de başlatılacağını belirtmek isterim.
ENGELLİ ARAÇLAR İÇİN ÖTV MUAFİYETİ! SİSTEM NASIL İŞLEYECEK?
İlgili düzenleme üzerinden şu anda Gelir İdaresi Başkanlığı’nın hazırlamış olduğu ÖTV ve KDV kayıplarına ilişkin önerilerinde 2 alternatif mevcut
1. Alternatif: ÖTV kanunundaki istisnanın revize edilmesi
• İstisnadan yararlanma süresinin 5 yıldan 10 yıla çıkartılması,
• Taşıtların veraset yoluyla intikalinde istisnaya konu vergilerin mirasçılar tarafından ödenmesi,
• Her sene yeniden değerleme oranında artan tutarın (araç satış bedelinin), yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılması,
• Cumhurbaşkanının, yeniden değerleme oranında artan tutarı, %50’sine kadar artırma yetkisinin kaldırılması,
2. Alternatif: ÖTV kanunundaki istisnanın kaldırılması teşvikin sosyal yardım şeklinde yapılması. Engellilerin gelir durumları ve alınacak taşıtların yerli olması vb. kriterler esas alınarak Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından nakit destek verilmesi.
MOTOKURYE GELİRİ VE GARSON BAHŞİŞİNE VERGİ MUAFİYETİ GELİYOR, BAŞKA MESLEKLERE DE MUAFİYET GELİR Mİ?
Motokurye faaliyetlerinden doğan kazançlarda basit vergileme usulüne geçilmesi şeklinde bir düzenlemeye geçilecek. Burada da meslek odası tarafından yönlendirmeleri yapılacak KDV, muhtasar, geçici vergi gibi beyanlardan muaf tutulması öngörülüyor.
Alınan ve verilen belgelerin kayıtları “Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesi” düzenlenen meslek odası veya meslek mensupları aracılığıyla Defter-Beyan Sistemi üzerinden tutulur. Bunun üzerinden vergilendirilmesi öngörülüyor.
Garsonların bahşiş gelirleri normal ücret geliriyle ilişkilendirilmeyecek ve hizmet bedelinden ayrı gösterilerek KDV’ye tabi olmayacak. Hizmet bedelinin yüzde 10’unu aşmaması şartıyla ödeme belgelerinde bu bedelden ayrı gösterilecek. Ücret niteliğindeki bu gelirler banka hesabında toplanacak ve tamamı çalışanlara dağıtılacak. Asgari ücretin aylık brüt tutarına kadar çalışanlara dağıtılan paralar, normal ücret geliriyle ilişkilendirilmeyecek ve tarife yerine sadece yüzde 10 gelir vergisi tevkifatına tabi olacak.
‘KDV’YE TABİ OLMAYACAK’
Bahşiş ödemelerinin hizmet bedelinden ayrı olarak gösterilmesi şartıyla ücret niteliğinde olan bu ödemeler, işveren tarafından hizmet bedeline dahil edilmeyecek ve dolayısıyla KDV’ye tabi tutulmayacak.
‘OTELLERİN YEME İÇME BÖLÜMLERİNİ DE KAPSAYACAK’
Ayrıca bu kapsam otel ve benzeri işletmelerin yeme içme bölümlerini de kapsayacak.
Vergi muafiyeti dediğimiz özellikle ev hanımlarının evlerinde imal ettiği ürünleri çarşı, pazar veya internet üzerinden satışlarında birçok avantaj sağlamaktadırlar. Bu kapsamı genişleterek özellikle kaybolmakta olan geleneksel işlerin el sanatı şeklinde bulunan sektörlerinde kapsamı genişletilecek.
YENİ VERGİ PAKETİNDE YASAL SÜREÇ NASIL İŞLER?
Yasal düzenleme için mutlaka Meclis süreci gerekli, Meclis, 1 Temmuz ile tatil sürecine girecekti fakat yasal düzenlemeden ötürü Meclis tatile girmeden yasalaştırılıp sonrasında tatile girileceğini düşünüyorum. Muhtemel olarak temmuz ayının ilk yarısına kadar yasalaşmasının mümkün olduğu kanaatindeyim.
Tabii kendi içinde her maddenin yürürlük tarihi ayrı değerlendirileceği için vatandaşı etkileyen kısmın peyder pey yürürlüğe gireceğini düşünüyorum.”
